Freelancer worden: hoe begin je eraan?

Droom jij ervan om te starten als freelancer, maar weet je niet goed waar te beginnen? Dan ben je hier aan het juiste adres! In deze gids leggen we stap voor stap uit wat er allemaal bij komt kijken als je freelancer wilt worden in België. Je ontdekt de voor- en nadelen van freelance werken, hoe je je administratie regelt en welke handige tools jouw freelance-bestaan makkelijker maken. Of je nu als freelance verpleegkundige wil starten of eerder denkt aan een creatieve freelance job zoals content creator, wij helpen je op weg. Zo is jouw vlotte opstart gegarandeerd!

Inhoudsopgave

• Wat is een freelancer?
• Is freelancen iets voor jou?
• Tip van Kimberley van Poecke | De Cijfercoach
• Hoe word je freelancer? Volg deze 8 belangrijke stappen
• Wat komt er kijken bij je administratie als freelancer?
• Hoeveel kost het om te starten als freelancer?
• Handige tools voor freelancers?
• 5 tips voor een vlotte start als freelancer

Wat is een freelancer?

De termen 'freelancer', 'zelfstandige' en 'zelfstandig vertegenwoordiger' worden in België regelmatig door elkaar gebruikt. Toch zijn er wel degelijk nuances. Een freelancer is iemand die tijdelijk en zelfstandig werk uitvoert voor verschillende opdrachtgevers, zonder een arbeidsovereenkomst. Freelancers werken meestal op basis van projecten en kiezen zelf hoeveel werk ze uitvoeren, voor wie en voor welk bedrag.

Wil je starten als freelancer? Dat betekent meer vrijheid, maar ook meer verantwoordelijkheid. Je verdient je brood namelijk met tijdelijke opdrachten, dus je moet voldoende discipline hebben om je agenda te vullen en goed kunnen plannen. Je kunt zowel freelancer zijn in hoofd- als bijberoep.

• Marketing en communicatie;
• IT en development;
• De zorgsector (bijvoorbeeld freelance verpleegkundigen);
• Onderwijs en opleidingen;
• Bouw- en techniek.

Is freelancen iets voor jou?

We haalden het hierboven al eens aan: freelancer worden betekent meer verantwoordelijkheid. Daarnaast moet je meer administratie bijhouden. Daar tegenover staat veel vrijheid en kunnen kiezen welke opdrachten je aanneemt. Het is helemaal aan jou! We zetten de belangrijkste voor- en nadelen voor je op een rij.

De voordelen van freelancen

• Je kiest je eigen projecten en klanten;
• Je bepaalt zelf je uurloon of de prijs per project;
• Je hebt flexibele werkuren en kunt werken waar je wilt;
• Je hebt inzicht in je eigen boekhouding en administratie, en kan dus bijsturen wanneer dat nodig is;
• Waar ligt je passie? Je kunt je verdiepen in de sectoren en opdrachten waar jij blij van wordt.

De nadelen van freelancen

• Je hebt geen vast inkomen of werkzekerheid;
• Je betaalt zelf je sociale en fiscale lasten (niet je werkgever);
• Rustige periode? Je moet zelf op zoek gaan naar nieuwe opdrachten.

Hoe word je freelancer? Volg deze 8 belangrijke stappen

Is de kogel door de kerk? Weet je zeker dat je er voor de volle 100 procent voor wil gaan? Proficiat! Omdat je helaas niet zomaar van de een op de andere dag kunt beginnen freelancen, volg je best deze belangrijke stappen.

Stap 1: kies je ondernemingsvorm

• Kies voor een bijberoep als je in loondienst wil blijven werken en daarnaast wil freelancen. Dan kies je best voor een bijberoep. Het voordeel: je loopt minder risico en kunt je freelance activiteiten combineren met je vaste job.
• Kies voor een hoofdberoep als je volledig zelfstandig wordt, zonder andere job. Een slimme keuze als je verwacht direct veel te verdienen.

Je moet daarnaast weten of je wil starten als natuurlijk persoon met een eenmanszaak of als vennoot in een vennootschap. Het kiezen van de geschikte ondernemingsvorm heeft niet enkel praktische en administratieve gevolgen, maar ook financiële en fiscale effecten op je zaak.

Stap 2: Schrijf je in bij de KBO

Elke onderneming moet ingeschreven worden in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Dit kan via een ondernemingsloket. Je kunt je boekhouder vragen om dit voor je in orde te maken. Hiervoor betaal je een eenmalige kost van ongeveer 109,00 euro.

Stap 3: Regel je ondernemingsnummer en btw-nummer

Na inschrijving bij de KBO ontvang je een ondernemingsnummer. Het ondernemingsloket activeert ook je btw-nummer bij de FOD Financiën. Zo kun je officiële facturen opmaken - iets wat je nodig hebt als freelancer.

Stap 4: Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds

Als freelancer moet je je verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds zoals Acerta, Xerius of Liantis. Je kunt dit online doen (via de website van het sociaal verzekeringsfonds) of in één van de kantoren. Je moet je inschrijven bij de aanvang van je zelfstandige activiteit, zodat je je sociale bijdragen correct kan betalen.

Stap 5: Open een zakelijke bankrekening

Start je als freelancer met een eenmanszaak? Dan is het openen van een zakelijke rekening niet verplicht. Als je kiest voor een vennootschap wel! In dit artikel lees je alles over het openen van een zakelijke rekening.

Stap 6: Verzeker jezelf als freelancer

Als je freelancer en dus zelfstandige wordt, loop je meer risico dan iemand in loondienst. Het is dus slim om aanvullende verzekeringen af te sluiten als je veilig wilt freelancen. Denk bijvoorbeeld aan een verzekering gewaarborgd inkomen en een aansprakelijkheidsverzekering.

Stap 7: Ontwikkel je eigen huisstijl als freelancer

Branding is belangrijk voor iedere zelfstandige, ook voor jou als freelancer! Ontwikkel een logo en bijbehorende huisstijl voor jezelf. Zo maak je een goede eerste indruk op klanten en prospects. Een doordachte branding zorgt voor herkenbaarheid en straalt professionaliteit uit.

Stap 8: Overweeg ondersteuning zoals software

Als freelancer ben je verplicht om je boekhouding en administratie bij te houden. Gebruiksvriendelijke boekhoudsoftware, zoals e‑Boekhouden.be, helpt je om dit snel een eenvoudig te doen, zonder de hulp van een boekhouder. Zo voorkom je boetes én fouten die je geld kunnen kosten. Als je bedrijf groter wordt, kan het wel verstandig zijn om een boekhouder in te schakelen.

Hoeveel kost het om te starten als freelancer?

In principe is het niet duur om op te starten als freelancer. Maar opgelet: je zal in de eerste maanden toch verschillende kosten hebben als je start als freelancer. Dit zijn de belangrijkste kosten:

Handige tools voor freelancers

Als freelancer sta je er in principe alleen voor, maar gelukkig zijn er handige tools om je te ondersteunen.

• Gebruik boekhoudsoftware, zoals e‑Boekhouden.be, om je boekhouding en administratie bij te houden.
• Wil je correct je uren bijhouden per project of klant? Gebruik dan de urenmodule van e‑Boekhouden.be!
• Als je overal toegang wilt tot je zakelijke bankrekening en snel betalingen wilt doen, is een zakelijke bankapp, zoals KBC Mobile for Business, handig.
• LinkedIn is dé place to be om je netwerk te onderhouden en in contact te blijven met (potentiële) opdrachtgevers en klanten.

5 tips voor een vlotte start als freelancer

Ben je klaar om erin te vliegen? We geven je nog wat laatste tips voor een vlotte start als freelancer.

1. Bepaal je tarieven realistisch en eerlijk. Hou rekening met kosten, marktprijzen en ervaring.
2. Werk met offertes en contracten, zodat er achteraf geen discussie ontstaat.
3. Zorg voor een goede werk-privébalans. Freelance werken is intens... zeker in het begin.
4. Netwerk actief door events bij te wonen, via LinkedIn of freelance platforms.
5. Blijf leren! Volg opleidingen of webinars over je vakgebied en over administratie en wetgeving.

Freelancer worden vraagt wat administratief inzicht en opzoekwerk, maar je krijgt er veel voldoening en vrijheid voor in de plaats. Met deze gids heb je alvast een stevige basis in handen om zelfverzekerd van start te gaan!