Gratis uitproberenZonder verplichtingen
Stappenplan

Stappenplan: zo start je succesvol je eigen zaak

  Geplaatst: 22-05-2025

  Laatst geüpdatet: 03-06-2025

Je hebt alle voor- en nadelen tegen elkaar afgewogen, advies gevraagd aan familie en vrienden en nu weet je het zeker: je gaat je eigen zaak starten! Maar waar begin je? In dit artikel nemen we je stap voor stap mee doorheen het proces, zodat je zonder stress aan je nieuwe avontuur als zelfstandige kunt beginnen.

Inhoudsopgave

Waarom een eigen zaak starten?

Zeker, het is spannend om een sprong in het diepe te wagen en zelfstandige te worden. Maar tegelijkertijd biedt het veel voordelen: je bepaalt je eigen uren, kiest zelf je opdrachten en hebt de kans om een bloeiende zaak op te bouwen. Er zijn ook uitdagingen, zoals administratieve verplichtingen en financiële onzekerheid. Bereid je dus goed voor!

 

Voorbeeld: Lina is een gedreven kapster die haar eigen salon wil openen. Ze heeft al jaren ervaring en droomt ervan om zelfstandige te worden. Lina heeft een duidelijke visie, maar ze twijfelt over zaken zoals administratie en welke vergunningen ze als kapster nodig heeft.

Stappenplan

Dit stappenplan helpt Lina - en jou - om alles op een rij te zetten:

Stap 1: Bedenk een bedrijfsnaam en doe de ondernemerstest

Kies een naam die uniek en herkenbaar is. Controleer via de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) of de naam nog beschikbaar is.

 

Tip: Doe deze ondernemerstest om te ontdekken over welke vaardigheden jij beschikt als toekomstig ondernemer.

Stap 2: Schrijf een ondernemingsplan

Een ondernemingsplan zorgt voor een vlotte opstart van je zaak. Het helpt je om je doelen en je strategie helder te krijgen. Hoe ga je je bedrijf positioneren? Wat zijn je verwachte inkomsten en uitgaven?

Stap 3: Kies een ondernemingsvorm

In België kun je kiezen uit verschillende ondernemingsvormen of rechtsvormen. Het kiezen van de geschikte rechtsvorm heeft niet enkel administratieve en praktische gevolgen, maar ook sociale, financiële en fiscale effecten op je bedrijf.

Dit zijn de mogelijkheden:
  • Een eenmanszaak;
  • Een besloten vennootschap (BV);
  • Een commanditaire vennootschap (CommV);
  • Een coöperatieve vennootschap (CV);
  • Een naamloze vennootschap (NV);
  • Een vennootschap onder firma (VOF).

Stap 4: Inschrijven bij de KBO

Elke onderneming moet ingeschreven worden in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Dit kun je doen via een ondernemingsloket.

Stap 5: Vraag een btw-nummer aan

Als je je ondernemingsnummer hebt ontvangen (na inschrijving in de KBO), moet je ook een btw-nummer aanvragen. Je btw-nummer is niet hetzelfde als je ondernemingsnummer, maar beide zijn wel aan elkaar gekoppeld.

 

Voorbeeld: Tom is freelance fotograaf. Hij wil starten als zelfstandige en heeft al een mooi portfolio opgebouwd. Hij is ook al ingeschreven in de KBO. Maar voordat hij zomaar zijn eerste factuur verstuurt, moet hij onder andere een btw-nummer aanvragen en beslissen of hij onder de btw-vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen wil vallen.

Stap 6: Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds

In België moet je je verplicht inschrijven bij een sociaal verzekeringsfonds. Dat kan ten vroegste een half jaar voordat je je zaak opstart en ten laatste bij de opstart. Op de website van Het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) lees je er meer over.

Stap 7: Open een zakelijke rekening

Bij een eenmanszaak is het openen van een zakelijke rekening niet verplicht. Als je kiest voor een vennootschap wel! In dit artikel lees je alles over het openen van een zakelijke rekening.

Stap 8: Verzeker je zaak goed

Als je zelfstandige wordt, heb je meer risic's dan iemand in loondienst. Kies dus voor aanvullende verzekeringen als je veilig wilt ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan een verzekering gewaarborgd inkomen en een aansprakelijkheidsverzekering.

Stap 9: Ontwikkel een huisstijl (branding) voor je bedrijf

Als alle administratieve zaken zijn afgerond, is het belangrijk om een logo en huisstijl te ontwikkelen voor je zaak. Je wil toch een goede eerste indruk maken op klanten en prospects? Een doordachte branding zorgt voor herkenbaarheid en straalt professionaliteit uit. Zo kun je bijvoorbeeld ook facturen versturen in je eigen huisstijl.

Stap 10: Zorg voor een duidelijke boekhouding

Heb je alle stappen doorlopen? Super! Kies een goed boekhoudprogramma waarin je jouw boekhouding en administratie bijhoudt.

 

Weetje: Vanaf 1 januari 2026 is e-facturatie verplicht voor alle Belgische bedrijven. De e-facturen worden uitgewisseld via Peppol.

 
 

Tip van Kimberley van Poecke | De Cijfercoach

Kies je voor een eenmanszaak? Open dan een aparte zakelijke rekening, ook al is dat niet verplicht. Behandel je zaak zoals een vennootschap: alle inkomsten en uitgaven via die rekening en betaal jezelf een vast maandloon. Zo houd je overzicht en neem je je onderneming zelf ook serieuzer. Het bespaart je ook kopzorgen bij een fiscale controle. Want als alles door elkaar loopt, moet je kunnen aantonen welke inkomsten en uitgaven je privé hebt gemaakt, welke zakelijk en waarom. Hou het dus overzichtelijk, dat voorkomt je discussies én onnodige stress.

Lees meer over Kimberley van Poecke

5 veelvoorkomende uitdagingen bij het starten van een zaak

Voorkomen is beter dan genezen! Zorg dat je deze 5 fouten niet maakt als je start als zelfstandige:

  1. Zonder ondernemingsplan starten. "We zien wel" is geen strategie. Ontdek hoe je een sterk ondernemingsplan opstelt voor je bedrijf.
  2. Je boekhouding links laten liggen. Hoewel administratie vaak niet de meest favoriete bezigheid is van ondernemers, kan het je duur komen te staan als je geen goed boekhoudprogramma gebruikt.
  3. Te lage tarieven hanteren. Als je je prijzen niet correct berekent, werk je hard zonder er iets aan over te houden.
  4. Vergeten dat je sociale bijdragen moet betalen. Ai! Het betalen van sociale bijdragen is verplicht in België. De facturen komen sowieso, verlies dit dus niet uit het oog.
  5. Denken: "Marketing komt later wel!". Als niemand je bedrijf kent, kan niemand iets bij je kopen - zo simpel is het.

Succes met het opstarten van je bedrijf!

Een eigen zaak starten vraagt om voorbereiding, maar het is ook een enorm leuke en leerzame ervaring. Door gestructureerd en in stappen te werken, vergroot je je kans op succes. Of je nu een kapster bent of een fotograaf die zijn eerste klanten binnenhaalt, ga goed voorbereid op weg. Succes!

15 maanden gratis e‑Boekhouden.be

Om jou als startende zelfstandige op weg te helpen, heeft e‑Boekhouden.be een cadeautje voor je. Iedere startende ondernemer die zich inschrijft bij de KBO, mag vanaf de dag van inschrijving 15 maanden lang gratis gebruikmaken van ons online boekhoudprogramma. Zo kun je rustig bekijken of het iets voor jou is.

Gratis uitproberenZonder verplichtingen

Veelgestelde vragen

Is een ondernemingsplan verplicht?

     
Neen, dit is geen wettelijke verplichting in België. Het wordt wel sterk aangeraden, vooral als je financiering of subsidies wilt aanvragen.

Kan ik een lening of subsidie krijgen zonder ondernemingsplan?

     
Dat hangt af van de bank of subsidiërende instantie. De meeste kredieten en de overheid vragen een businessplan en een financieel plan om te beoordelen of je project haalbaar is.

Wat is het verschil tussen een ondernemingsplan en een financieel plan?

     
Een ondernemingsplan beschrijft je strategie, doelgroep en werking van je zaak. Een financieel plan focust op de kosten, inkomsten en winstgevendheid. Voor vennootschappen (BV, CV en NV) is een financieel plan wel verplicht.

Wat is het verschil tussen een businessplan, een ondernemingsplan en een bedrijfsplan?

     
Er is geen verschil, de termen worden door elkaar gebruikt en hebben dezelfde betekenis.

Kan ik mijn ondernemingsplan op een later moment nog wijzigen?

     
Ja, een ondernemingsplan is geen statisch document. Het is juist goed om dit regelmatig erbij te pakken en te herzien, op basis van de evolutie van je bedrijf en de markt.

Ook interessant voor jou